Stanley Milgram

(15 Ağustos 1933 New York - 20 Aralık 1984 New York) Amerikalı sosyal psikolog.

Temel olarak Milgram Deneyi ile tanınır. 20. yüzyılın en önemli psikologlardan birisi olarak kabul edilir.

New York'taki Queens College siyasi bilimler bölümünden 1954'te mezun oldu. Sosyal psikoloji üzerine tez vermek üzere Harvard'a başvurdu, fakat ilk başta psikoloji formasyon eksikliği sebebiyle reddedildi. Psikoloji formasyonunu tamamladıktan sonra aynı yıl Harvard'a girdi ve 1960 yılında tezi kabul edildi.

Ardından, ünlü keşiflerini yapacağı Yale Üniversitesi'nde çalışmaya başladı.

1960-63 yılları arasında Milgram otoriteye itaat üzerine bir dizi deneyler gerçekleştirdi. Amerikan Psikoloji Derneği, deneylerindeki etik sorunlar yüzünden üyeliğini askıya aldı. Deneylerinin şaşırtıcı ve endişe verici sonuçlarının yanı sıra yöntemleri kamuoyunda ve psikoloji çevrelerinde çok tepkiye yol açtı.

1967'de Milgram, 1929 yılında Frigyes Karinthy tarafından ortaya atılan bir teoriyi ele aldı: “6 Degrees of Separation.”

1974 yılında Milgram, Obedience to Authority (Deney) adlı kitabını yayınladı.

1984'te ani bir kalp krizi ile New York'ta yaşama veda etti.

Önsöz

İtaat, her zaman her yerde var olmasından dolayı, sosyal psikolojide araştırılan alanlar arasında kolayca göz ardı edilir, ama onun insan davranışını şekillendiren etkisi düşünülmeden, davranışın önemli ve büyük bir kısmı anlaşılamaz. Emir altında gerçekleştirilen bir eylem boyunca, psikolojik olarak, anlık gerçekleşen eylemden farklı bir karakter hüküm sürer.

Çalmaya, öldürmeye ve saldırganlığa eğilimli bir insan için, bu eylemleri otoritenin emri altında gerçekleştirmek çok daha kolay olabilir. Salt kendi iradesi dahilinde kişi için imkânsız olan bir davranış, bir başkasının emir altında tereddütsüz gerçekleştirilebilir.

Otoriteye itaat etmenin doğasındaki ikilem, İbrahim’in hikâyesi kadar eskidir. Bu çalışmada ise, bu ikilem, güncel bir biçim verebilmek için deneysel bir nesne olarak ele alınmış ve herhangi bir ahlaki açıdan yargılamadan anlaşılmaya çalışılmıştır.